901-925 / 1127
Ansiklopedi

ABDÜLHAMİD I. İMARETİ
Bahçekapıdaydı, halk ağzında Hamidiye imareti diye anılırdı, Evkaf tarafından Meşrutiyetin ilk yıllarında yıktırılarak yerine Dördüncü Vakıfhan yaptırıldı.
Birinci Abdülhamid İstanbulda adını taşıyacak bir hayır eseri olarak evvelâ bir cami yaptırmak i...
Ansiklopedi

ABDÜLHAMİT I. KÜTÜPHANESİ
Birinci Abdülhamidin vakfettiği kitaplarla Bahçekapıdaki medresesinde kurulmuştu; büyük şehirde çok dağınık bir halde bulunan Vakıf kütüphanelerdeki nâdîde yazma eserleri mümkün olduğu kadar bir yerde ve en uygun ve emniyetli bir yapı içinde toplamak m...
Ansiklopedi

ABDÜLHAMİD I. MEDRESESİ
Bahçekapıda, Dördüncü Vakıfhan karşısındadır. Bugün içinde İstanbul Zahire Borsası bulunmaktadır. (B.: Zahire Borsası).
Ansiklopedi

ABDÜLHAMİD I.
Osmanlı hânedanının yirmi dokuzuncu Padişahı, İstanbul tahtında oturan Türk hükümdarlarının yirmi birincisi; Üçüncü Ahmed ile Rebia Sultanın oğlu, 20 Mart 1725 (5 Receb 1137) de doğdu, 21 İkincikânun 1774 (8 Zilka’de 1187) de büyük kardeşi Üçüncü Musta...
Ansiklopedi

ABDÜLHAMİD I ÇEŞMESİ
Türk rokokosu üslûbunda, Bahçekapıda Hamidiye İmareti kapısının sol yanında idi; büyük mermer bir çeşme idi, alınlığında Yesarizade Mehmed Esad Efendinin elinden çıkmış sülüs hat ile “Aynen yeşrebü biha ibadullahi” âyeti kerimesi yazılmış büyük ve nefî...
Ansiklopedi

ABDÜLHALİM REİS (Üsküdarlı)
Şemsipaşa Voliyerinin sahibi Üsküdarlı meşhur İrfan Reisin küçük kardeşi, zamanımızın namlı balıkçılarından, Boğaziçi balıkçılığı üzerinde çok derin ve sağlam bilgisiyle tanınmıştır (B.: İrfan Reis ve Şemsipaşa Voliyeri).
Bibl. : Vâsıf Hoca, Not.
Ansiklopedi

ABDÜLHALİM MEMDUH
İkinci Abdülhamid istibdadının en şiddetli devrinde İstanbulun ateşli hürriyetperver gençlerinden, şair bir hukuk talebesidir; Ahmed Rasim, çok canlı bir portresini şöyle çizer: “Zayıf, sivri bir kafa, sivri bir yüze çizilmiş siyah ve gayri mütenâzır i...
Ansiklopedi

ABDÜLHALİM MEMDUH SOKAĞI
Kadıköy Merkez nahiyesinin Söğütlüçeşme ile Gazhane arasındaki Kaptanpaşa semti sokaklarındandır, Kurbağalıdere caddesile Ahmedrasim sokağı arasındadır (B.: Kaptanpaşa). Cadde denilecek kadar geniş kaba taş döşeli, bozukça bir sokaktır. Evleri birer ik...
Ansiklopedi

ABDÜLHALİM MEDRESESİ
Karşısındaki Hoşkadem camiine nisbetle halk ağzında Hoşkadem medresesi de denilir. Bir on sekizinci asır yapısıdır. Şehzadebaşı karakolu yanından Aksaraya inen Selimpaşa yokuşunun üzerindedir. Kapısınnı üzerindeki arapça manzum tarihi kitabesinin tarih...
Ansiklopedi

ABDÜLHALİM EFENDİ (Ahizade)
Onyedinci asrın en namlı ulemasından ve Nakşibendî şeyhlerinden; Ahizade Mehmed Efendinin oğlu, Dördüncü Murad tarafından idam ettirilen Şeyhülislâm Hüseyin Efendinin kardeşi; 1555 (963) de doğdu; ilk feyzini, babasının Edirne Kadılığı sırasında, ki he...
Ansiklopedi

ABDÜLHALİM HASİB EFENDİ
Onsekizinci asır hattat, hâfız ve hocalarındandır. Hüsnühattı devrinin tanınmış hattatlarından biri olan Hâşimîzade Seyyid Abdullah Efendi ile Hoca Mehmed Rasim Efendiden öğrendi; devrinin tanınmış müderrislerinden Abdülkerim Efendi ile yine Hoca Mehme...
Ansiklopedi

ABDÜLHALİM EFENDİ (Hamamizade)
Trabzonlu Hamamizade Hasan Ağanın büyük oğlu, şair ve âlim İhsan Hanamoğlunun baba dayısıdır. 1808 (H. 1223) de Trabzonda doğdu, memleketinde bir miktar okuduktan sonra gençliğinde tahsil ve ticaret için İstanbula geldi; daha evvel İstanbulda yerleşmiş...
Ansiklopedi

ABDÜLHAK MOLLA YALISI
Bebekte vapur iskelesi karşısında, Boğaziçinin tarihî yalılarından idi, bugün yerinde apartman yavrusu beton yapılar vardır.
Bu yalı Abdülhak Mollaya kardeşi Hekimbaşı Behçet Efendiden kalmıştı; İkinci Mahmud zamanında Yeniçeri ocağının kaldırılmasında...
Ansiklopedi

ABDÜLHAK-NASUHİ BEY
Hekimbaşı Abdülhak Mollanın torunu, Müverrih Hayrullah Efendinin oğlu ve Abdülhak Hâmid’in büyük kardeşi, Osmanlı İmparatorluğu’nun son devri ricalinden. 1836 (1252) da İstanbulda doğdu, ilk tahsilini İstanbulda, yüksek tahsilini Pariste gördü. Mensup ...
Ansiklopedi

ABDÜLHALİK EFENDİ
Onyedinci asır sonlarında yaşamış ulemadan ve çiçekçilerdendir; tohumdan iki nâdîde zerrin yetiştirmiştir, bunlardan “İmamülezhar” adile tescil edilen çiçeğin tohumunu devrinin en namlı çiçekçilerinden Karanfilci Mustafa Efendiden almıştı. Abdülhalik E...
Ansiklopedi

ABDÜLHAK MOLLA (Hekimbaşı)
Abdülhak-Hamid Tarhan’ın dedesi; gçen asrın birinci yarısında İstanbulun seçkin şöhretlerinden, İkinci Mahmud devri ricalinden ilim ve irfan sahbi ve şair bir sima, medrese tababetinin son hekimbaşılarından; Türkiyeye bir çok fikir ve ilim adamı yetişt...
Ansiklopedi

ABDÜLHAK MOLLA SOKAĞI
Adını İkinci Mahmudun Hekimbaşısından almıştır. Boğaziçinde Arnavudköyünün sokaklarındandır, bu köyün de en uzun yoludur; bir başı, Arnavudköy - Kuruçeşme caddesinden gerideki sırta tırmanan Takkaci sokağı üzerindedir; öbür başı da iç Arnavudköyünde te...
Ansiklopedi

ABDÜLHAK-HÂMİD CADDESİ
Beyoğlu kazasının Taksim Nahiyesinde İstanbulun yeni caddelerinden biridir. Cumhuriyet (Taksim) meydanı ile Cumhuriyet Caddesi arasında bir mermi yolu şeklinde uzanır, Meydan ve Cumhuriyet caddesile beraber kuşattığı adacık, eskiden Taksim kışlasının T...
Ansiklopedi

ABDÜLGANİ SENİY
Muharrir, muallim ve idare adamı, 1874 te İstanbulda doğdu, Karaosman oğullarından Kadı Bekir Sıdkı Efendinin torunudur; ilk tahsilini Valide mektebinde yaptı; o sırada Akâ’da bulunan büyük kardeşinin yanına giderek rüşdiye tahsilini de orada bitirdi; ...
Ansiklopedi

ABDÜLGANİ EFENDİ
Onaltıncı asır ulemasından ve şair; aslı Bolunun Gerede kazasındandır. İlk tahsilini memleketinde gördükten sonra İstanbula gelmiş, Şeyhülislâm Çivizade Mehmed Efendiye mülâzemet etmiş, Bursada Ferhadiye, Emîrsultan, Çendik ve Hançeriye medreselerinde ...
Ansiklopedi

ABDÜLGAFFAR EFENDİ (Hindli)
1885 - 1890 yıllarında (Hicrî 1303 — 1305) namlı bir tesbih satıcısıdır; Ramazanlarda Bayazıd camii avlusunda sergi kurardı, sergisi avlunun Üniversiteye bakan kapısının sağında, revakın önünde idi. (B, : Bayazıd camii Ramazan sergisi). Has müşterileri...
Ansiklopedi

ABDÜLGANİ AĞA ÇEŞMESİ
Üsküdarda Nuhkuyusunda Alacaminare mescidi civarında, Bağlarbaşı caddesile Mîroğlu sokağının kavşağında Limonlukonak adile meşhur Alipaşa konağının altında idi. Geçen asrın Türk konakları arasında kıymetli eserlerden biri olan bu bina Ali Paşadan Mabey...
Ansiklopedi

ABDÜLGANİ DERVİŞ
Onaltıncı asır başında namlı minyatürcülerden; aslen İranlıdır, İstanbula, Yavuz Selim tarafından İran seferi dönüşünde getirilmişti.
Bibl. : O. N. Ergin, Maarif Tarihi.
901-925 / 1127