Farsça şarap; asırlar boyunca, Büyükşehrin rindlerini, rind şairlerini, büyük gedikli (Selâtin) meyhaneleriyle koltuk meyhanelerin akşamcılarını çok, pek çok uğraştırmış bir kelimedir. Türk edebiyatında bâde üzerine yazılmış mısraları toplamak için bir...

Haliç’te, Halıcıoğlu ile Sütlüce arasında, gerideki bayır üzerinde bir sokaktır, 1934 Belediye Şehir Rehberinin 17 numaralı paftasına göre Mahmuddayı ve Bâdemlik Caddesi kavşağı ile Yazmacıbayram Sokağı arasında uzanır (B. : Bâdemlik Caddesi). Bâdemlik...

Külhânî hâneberduş, apaşlar argosunda ve halk ağzında elfâzı müstehceneden; nefis hırs ve lezzetini delk ile tatmin.

Dilimize italyancadan girmiş bir kelimedir; aslında beyazlatmak için duvarlara sürülen sulu kireç veya mermer tozudur; fakat bu sulu kirece veya mermer tozuna muhtelif boyalar katılarak renkli badana da yapılmaktadır. Mecazen içine ehemmiyet vermeyip d...

Haliç’de Hasköydedir; vapur iskelesinden gelindiğine göre, iskele sokağı ve asfalt Hasköy caddesiyle bir dörtyol ağzı teşkil ederek başlar, evvelâ bu nahiyenin Keçecipiyri ve Piyrîçavuş mahalleleri arasında sınır sokağı olarak uzanır, sonra Piyrîçavuş ...

Büyükdada Nizam mevkii sokaklarındandır. 1934 Belediye Şehir rehberinin 32 numaralı paftasında Kadıyoran Caddesi ile Albayrak Sokağı arasında gösterilmiş olup aslında bu cadde ile Nilüfer Sokağı arasındadır. Kadıyoran Caddesinden gelindiğine göre ferah...

Küçük adı ile hayatı öğrenilemedi, onyedinci asır başlarında İstanbula gelmiş bir Fransız seyyahı olup şarkın bu muhteşem şehrinde sokakları süsleyen at kestânesi ağaçlarının güzelliğine hayran olmuş, 1615 senesinde İstanbuldan alup götürdüğü fidanlarl...

Rum asıllı tanınmış piyasa sâzendesi. 1888 senesinde doğmuş, 27 kânunuevvel 1950 de 62 yaşında olduğu halde İstanbul’da ölmüştür. Kısa boylu, zayıf olduğundan yaşlı gözükür, türkçeyi rum şivesi ile konuşur bir zat idi. Kemençesi iyi değildi; parlak ses...

Büyükşehir İstanbulun günlük hayatı içinde ve panorama manzaralarından ev ve fabrika bacaları olarak iki çeşidi hatırlanır. Bilhassa eski ahşap İstanbulda dehşetâver hâtıralar bırakmış olan yangınların büyük bir kısmı temizlenmesi ihmal edilmiş ev baca...

Kemençeci Aleko Bacanos’un küçük kardeşidir. Zamanımızın tanınmış piyasa sâzendesi. Özenerek çalarsa, ûd’u Türkiyenin en iyi bir iki ûd’undan sayılabilir; arada bunun yerine cümbüş de çalar; piyano ile fasıllara da iştirâk eder. Bâzı şarkılar bestelemi...

Kadîmden beri, saray ve halk ağzında ekseriya “Orta Kapu” diye anılır; Topkapu Sarayının haricî suriyle harim duvarı arasındaki birinci avludan asıl saray avlusu olan ikinci avluya geçit veren kapu manzumesidir. Sîmsakalar, hasırcılar ocakları, fodlaha...

Daha sade olarak Kapuağalığı, Kapuağası da denilir; Osmanlı, dolayısiyle İstanbul sarayının en büyük mevkilerinden biri idi; İkinci Sultan Murad tarafından ihdas edilmiş bir saray memuriyeti olup “tavâşî” denilen akhadımlara verilirdi. Kapuağaları İkin...

Üsküdarda, Kapuağasından Divitçilere giden sokak içinde idi. 1342 (M. 1926) senesinde vukubulan yangında yandı. Halk ağzında, Babüssaadeden bozma olacak, Ebussudağa Camii denilirdi. Hadikatülcevamiin verdiği malûmata göre İkinci Beyazıd devrinde Hicrî ...

Topkapu Sarayının, devlet muamelâtının cereyan ettiği, ulufenin üç ayda bir dağıtıldığı ve divanı hümâyunun toplandığı kubbealtının bulunduğu ikinci avlu ile sarayın dahilî üçüncü avlusu arasındaki kapusudur. Babüssaadeden artık sarayın harimine girili...

Fatih ilçesi, merkez bucağının, Hocaüveys Mahallesi sokaklarındandır. Hırkaişerif Caddesiyle Kınalızâde Sokağı arasında uzanan Hırkaişerif Caddesinden yüründüğüne göre iki araba geçebilecek kadar geniş, ancak kırk adımlık yeri paket taşı döşelidir; son...

İstanbul Şer’iye mahkemelerinin en büyüğü idi; bizzat İstanbul kadısı efendi bu mahkemenin hâkimi idi, fakat ekseriya muhakemeleri bizzat rüyet eylemez, bir naib bulundururdu. Bu naibin emrinde bulunan kâtiplerden biri de “vekayi kâtibi” unvanını taşır...

Beb Mahkemesi reisinin unvanıdır; bu mahkemede İstanbul kadısı efendi adına hüküm verirdi. Şair Sabit, şiir kudretinden ziyade İstanbul hayatını, ve tâbirlerini tesbit etme bakımından meşhur olan divanında şöyle bir teşbih yapar: Güli sefîd deri busta...

Külhâni hâneberduşlar argosunda mahbubperest; misal: “Şu sakallıyı gördün mü.. babuktur kerata”.... Bibl. : F. Devellioğlu, Türk Argosu.

Alman ilim adamlarından, müsteşrik Türkoloğlarından; İstanbul üzerine orijinal eserleri olan kalem sahiplerinden; bu ansiklopedinin müellifi Reşad Ekrem Koçu’ya gönderdiği bir mektupla asîl ve necip kadirşinaslık göstermiş simalardan; hal tercümelerini...

Beyoğlu İlçesinin, Taksim Bucağının, İnönü Mahallesi sokaklarındandır. Cumhuriyet Caddesi ile Dolabdere Caddesi arasında uzanır. Cumhuriyet Caddesi kavşağından gelindiğine göre iki araba geçebilecek kadar genişlikte, kaba taş döşeli, iki yaya kaldırıml...

Ermeni matbaacı ve muharriri. 1881 yılında Bükreşte doğmuştur. 1900 yılında Mektebi Sultanîden (Bugün Galatasaray Lisesi) mezun olmuştur. Aynı yılda Büyük Postahane sırasında bir kütüphane açmıştır. Bundan sonra bir müddet Ermeni mekteplerinde mualliml...

1854 de Kırım Harbi içinde Türk hükûmeti tarafından “Hastabakıcılar Melîkesi” diye anılan İngiliz kızı Florence Nightingale’in emrine verilerek Türk ve müttefik yaralılar için hastahâne ittihaz olunan Üsküdardaki Selimiye Kışlasının mutbak yapılan odas...

Ermeni kadın ses sanatkârlarından. Asrımızın başlarında İstanbulda doğmuştur. Hayatı hakkında bir malûmat elde edilemedi. Bu satırlar yazılırken kendisi Amerikada bulunuyordu. Kevork M. Pamukciyan

Ayasofya ile Üçüncü Sultan Ahmed meydan çeşmesinin karşısında; Topkapu Sarayı arazisini şehirden ayıran ve Fatih Sultan Mehmed tarafından yaptırılmış olup “Suri Sultanî” adiyle anılan saray surunun üzerinde en büyük kapu, sarayın şehre açılan merasim k...