HALİL (Razgradlı Derviş) – 1885 ile 1890 arasında genc bir tulumbacı ve mevlevî dervişi ;Çankırılı Hacıbeşyhoğlu Ahmed Kemal Bey şöyle anlatıyor : “Mevlevîhânekapusu yangın sandığı uşaklarından ve Yenikapu Mevlevîhânesi dervişlerinden,hem eşine az rastlanır koşarlı ve pençeli bir tulumbacı,hem de güzellikde,ve iffeti,ismeti,terbiye ve edebi ile akran ve emsâli arasında bir dâne idi.Mevlevîhâneler birer ilim ve irfan ocağı idi;Razgradlı Derviş Halil de gaayet kaabiliyetli olduğundan,aslında hiç mekteb görmemiş bir terlikci kalfası iken ,nice mekteblilerin üstünde malumat sahibiydi.Aynı mevlevîhânede Hamamcı Derviş Mustafa adında bir cemâl âşıkının bir manzumesi vardır Razgradlı Halil şânında bir manzumesi vardır.Derviş Mustafa da deryâ gibi adamdı,dergâhda Razgradlının hocası olmuşdu,benim de kardeşimden ileri arkadaşımdı,bir kaç ayda bir mevlevîhâneye gider,bir kaç gün Derviş Mustafanın odasında misâfiri olurdum,bana âşıkaane rindâne manzumelerini okurdu,birer suretini almama da izin verirdi.Yangın tulumbası sandının kolu altına girdiği zaman 19-20 yaşlarında bulunan Razgradlı Halilin tulumbacılığı 1885 ile 1890 arasında beş sene kadar sürmüşdür,sonra kendisine bir dilberi mühmelin perçem kemendine tutulmuş,kaş göz ve çakıl topuk belâsından halâs olmak için Konya Mevlevîhânesine ...

HALİL (Razgradlı Derviş) – 1885 ile 1890 arasında genc bir tulumbacı ve mevlevî dervişi ;Çankırılı Hacıbeşyhoğlu Ahmed Kemal Bey şöyle anlatıyor : “Mevlevîhânekapusu yangın sandığı uşaklarından ve Yenikapu Mevlevîhânesi dervişlerinden,hem eşine az rastlanır koşarlı ve pençeli bir tulumbacı,hem de güzellikde,ve iffeti,ismeti,terbiye ve edebi ile akran ve emsâli arasında bir dâne idi.Mevlevîhâneler birer ilim ve irfan ocağı idi;Razgradlı Derviş Halil de gaayet kaabiliyetli olduğundan,aslında hiç mekteb görmemiş bir terlikci kalfası iken ,nice mekteblilerin üstünde malumat sahibiydi.Aynı mevlevîhânede Hamamcı Derviş Mustafa adında bir cemâl âşıkının bir manzumesi vardır Razgradlı Halil şânında bir manzumesi vardır.Derviş Mustafa da deryâ gibi adamdı,dergâhda Razgradlının hocası olmuşdu,benim de kardeşimden ileri arkadaşımdı,bir kaç ayda bir mevlevîhâneye gider,bir kaç gün Derviş Mustafanın odasında misâfiri olurdum,bana âşıkaane rindâne manzumelerini okurdu,birer suretini almama da izin verirdi.Yangın tulumbası sandının kolu altına girdiği zaman 19-20 yaşlarında bulunan Razgradlı Halilin tulumbacılığı 1885 ile 1890 arasında beş sene kadar sürmüşdür,sonra kendisine bir dilberi mühmelin perçem kemendine tutulmuş,kaş göz ve çakıl topuk belâsından halâs olmak için Konya Mevlevîhânesine gitmiş ve bir daha İstanbula gönmemişdir..”. Bizim de bir suretini Hacışeyhoğlundan aldığımız Derviş Mustafanın Razgradlı Derviş Halil şânındaki manzume şudur : Yenikapu Dergâhının gülleri Yanar döner pâ bürehne köçekler Muhabbetle şakır tatlı dilleri Yanar döner pâ bürehne köçekler Fakri fahri mertebesin bulmuşlar Şeyhimizin pervânesi olmuşlar Mesnevî'nin aşkı ile dolmuşlar Yanar döner pâ bürehne köçekler Bir can seçüb sevdim anı sıdk ile Bende oldum Razgradlı Halile Âgâh olun sırrımı verdim dile Yanar döner pâ bürehne köçekler Derviş Halil Şâhım eşbeh yanuncu Tekkemizde âteşinin bir ucu Kademinin nakşı sikkem sorgucu Yanar döner pâ bürehne köçekler Yalın ayak koş yangına dervişim Pir aşkına sana destur vermişim Şeyhimizin emri kanad germişim Yanar döner pâ bürehne köçekler Fermanım var bi mürşidi benamdan Gevher yapmak üzre ruhâmı hamdan Alkış tutun göçdüğümde arkamdan Yanar döner pâ bürehne köçekler Vâsıf Hoca da şunları anlatıyor : “ Razgradlı Halil uzun boylu,el ayak iri kıyım,kara yağız müheykel bir delikanlıydı .Tulumbacılığı dervişliğinden evveldir.Bir güzele âşık oldu,o aşk ile cünun sahrâlarına düşmek üzereydi ki kendisini bir insânı kâmil olan refîki şefîkim ve yâri gaarım Derviş Aşık Mustafa kurtardı,Halili dergâha aldı,derviş yapdı,güzel delikanlı teselliyi nefis terbiyesinde buldu,Mevlâyı bulunca gözleri Leylâyı görmedi,Konyaya da Derviş Mustafanın tensibi ile gitti gitmişdi ”. Devrin kalender şâiri Âşık Râzinin evrâkı metrukesi arasında ise Razgradlı Halilin tulumbacı kılığında ve başında mevmevî külâhı ile bir resmi görülmüşdür,resmin arkasında şu not vardır :“..sandıkda fenerci idi,yangına da başında mevlevi külâhı ile koşardı : Bakın görün Razgradlı bu genci Ayakları koşarlıkda birinci Tulumbacım eşhebim Şah Halilim Dil hânemi kundaklayan terlikci..”.