GÜMRÜK HAMMALLARI – Yakın geçmişe kadar İstanbul Gümrüklerinin hamalları hep kürdlerden olurdu ; her işde olduğu gibi gümrük hammalığı da gedik usulüne bağlıydı (B.:Gedik,cild ,sayfa ).Yakın geçmişin İstanbulunda ayak takımının günlük hayatını çok iyi bilenlerden Üsküdarlı Vâsıf Hoca (B.:Hiç,Vâsıf) bize verdiği notlar arasında gümrük hammalları hakkında şunları yazıyor : “ Hepsi kürd idi,Galata Gümrüğünü bilmem,Sirkeci Gümrüğünde 40 hammal gediği vardı,taşıdıkları yükün envaına göre hem sırt hammallığı,hem de sırık hammallığı yaparlardı.Gümrüklerde birer de yangın tulumbası sandığı bulunurdu,o sandıkların uşaklığını da o kürd hammallar yapardı (B.:Gümrük Yangın Tulumbası Sandığı). “Yüzlerine henüz ustura vurmamış ,fakat hepsi genç omuzlarına kadar inerdi ;o çoğunlukla saçlı,geysûdar idi,saçları kız saçı gibi omuzlarına kadar inerdi ;o saçlı genç irisi kürdler de İstanbulun zengin ve dul yosma hanımlarına oynaşlık yaparlardı (B.:Hanım Oynaşları). Bu zamanların ahvâlini hatırlayarak yazılmış bir yavemdir : Gümrük Hammallığı Kürdlerde gedik Aşîret soy sobdan devrolup gelir Tastamam kırk nefer kürd civanları Anınçün artmazlar ne de eksilir Dilberânı ekrad kadrini ancak Etrâkin içinde erbâbı bilir Siyehçerde mühmel dilberan içre Gümrüğün kürdleri heman seçilir Hemen cümlesi de om...

GÜMRÜK HAMMALLARI – Yakın geçmişe kadar İstanbul Gümrüklerinin hamalları hep kürdlerden olurdu ; her işde olduğu gibi gümrük hammalığı da gedik usulüne bağlıydı (B.:Gedik,cild ,sayfa ).Yakın geçmişin İstanbulunda ayak takımının günlük hayatını çok iyi bilenlerden Üsküdarlı Vâsıf Hoca (B.:Hiç,Vâsıf) bize verdiği notlar arasında gümrük hammalları hakkında şunları yazıyor : “ Hepsi kürd idi,Galata Gümrüğünü bilmem,Sirkeci Gümrüğünde 40 hammal gediği vardı,taşıdıkları yükün envaına göre hem sırt hammallığı,hem de sırık hammallığı yaparlardı.Gümrüklerde birer de yangın tulumbası sandığı bulunurdu,o sandıkların uşaklığını da o kürd hammallar yapardı (B.:Gümrük Yangın Tulumbası Sandığı). “Yüzlerine henüz ustura vurmamış ,fakat hepsi genç omuzlarına kadar inerdi ;o çoğunlukla saçlı,geysûdar idi,saçları kız saçı gibi omuzlarına kadar inerdi ;o saçlı genç irisi kürdler de İstanbulun zengin ve dul yosma hanımlarına oynaşlık yaparlardı (B.:Hanım Oynaşları). Bu zamanların ahvâlini hatırlayarak yazılmış bir yavemdir : Gümrük Hammallığı Kürdlerde gedik Aşîret soy sobdan devrolup gelir Tastamam kırk nefer kürd civanları Anınçün artmazlar ne de eksilir Dilberânı ekrad kadrini ancak Etrâkin içinde erbâbı bilir Siyehçerde mühmel dilberan içre Gümrüğün kürdleri heman seçilir Hemen cümlesi de omuzdaşlığı Kendine biçilmiş bir kaftan bilir Koşarlı müşekkel ayaklar ile Yosma Hanımların aklı çelinir Hammal deyip sakın hor görme şâhı Hanım dâvetine süslenip gelir Saçlı kürd civanı geysûdar fetâ Kiymeti gün günden artar yükselir Yosma hanımların piyasasında Bir hafta on günden önce peylenir “Gaayet emin insanlardı.Tüccar mal dolu depolarını,ardiyelerini,ayrıca bir aylık vererek onların bekciliğine bırakırlardı.Yaşlıların da tâzelerinden bir can yoldaşı mahmisi bulunurdu.Hepsi istisnâsız kızılbaşdı,ve genclerinin hepsi sünnetsizdi.Istanbulun eski yangın tulumbacılığı âleminde hoş ve garib bir gelenek vardı,mevsimlerinde,senede iki defa semtlerinin fakir çocuklarını toplarlar,bir meydan düğünü ile sünnet ettirirlerdi,bu güzel vesile ile de kibarlardan,zenginlerden sandıklarını bir mıkdar para toplarlardı.Âdet olmuşdu, gümrüklerden de 35-40 yaşlar arası sünnetsiz bir kürd hammal bulunur,para ile gönlü hoş edilerek çocuklarla birlikde sünnet ettirilirdi.Başında takkesi,sırtında entârisi,omuzunda nazarlığı,düğün yerinin en şerefli mevkiinde kurulmuş bir yatağa yatırılırdı ;dâvetliler de en makbul hediyelerini o sakallı bıyıkla sünnet çocuğuna verirlerdi...” Bibl.: Vâsıf Hiç,Not.