376-400 / 992
Encyclopedia

ARABA, ARABACI; SARAY, KONAK KİRA VE YÜK ARABALARI VE ARABACILARI
Osmanlı İmparayorluğunun ondokuzuncu asır ortasına kadar devam etmiş olan mutlakiyyeti mutlaka, hudutsuz istibdad idâresi büyük şehirlerde ve dolayısı ile başta İstanbulda halkın arabaya binerek dolaşmasına asırlaca lüzum görmemiştir. İstanbul halkı on...
Encyclopedia

ARAB (Galatalı İnce)
Geçen asrın sonlarında Mengene sandığının namlı tulumbacılarından, Çalgılı Kahve” veya “Semai Kahvesi” de denilen tulumbacı kahvehanelerinde en iyi mani, semai, koşma, destan ve kalenderî söyliyenlerden; 1315 yılı Kurban bayramının bayram gecesi Aksara...
Encyclopedia

APUKURYA MASKARALARI
Aşağıdaki satırlar, rahmetli Sermed Muhtar Alus’un İstanbul Ansiklopedisine verdiği notlardır:
“İstanbulun Türk ve müslüman halkı, Akupurya deyip dururlar, şehirdeki rumlar ise Apekriya derlerdir. En doğrusu Apakreas veya Apekreas’dır.
Şubat ayına rast...
Encyclopedia

APTULLAH (Rapayel)
Değerli bir Ermeni ziraatçısı ve müderrisidir. 2 Ocak 1878 de İstanbul’da doğmuştur. 1893 de Pangaltı Mıhitarist Lisesinden mezun olmuştur. 1896 da Fransa’nın Gueydan şehrindeki Ziraat Enstitüsünü parlak surette bitirmiştir. İstanbul’a avdet ettikten s...
Encyclopedia

APTETS SUYU (Harem ağasının)
İstanbul argosunda, kahvesi eser mikdârı, tadı, kokusu olamayan bir kara sudan ibaret pişirilmiş kahve; meselâ eski kalemde “Kahveciyi değiştirmeli.. bu ne yâhû.. harem ağasının aptest suyu!..” denilirdi.
Encyclopedia

APRİLOF (Kostantin)
1850 - 1880 arasında Babıâli Caddesinin namlı bir berberi idi; müşterisi Babıâlinin kâtip ve mümeyyiz gibi yüksekçe memurları idi; sonraları da devrin genç muharrirlerini tıraş etmeğe başladı. Gayet nazik, fevkalâde temiz, sanatında mâhir, Türkçeyi kât...
Encyclopedia

APTEST ALMAK, ALDIRMAK
İstanbulun hâneberduş külhânîler argosunda suya, denize düşmek, bir adamı suya, denize atmak, itmek. Misâl: boğulan bir serserî hakkında konuşulur iken:
— Fitile acıdım..
— Bir gün abtest alacağını kaç kere söyledim..
Arkadaşlarına yük olan bir sarhoş ...
Encyclopedia

APRAHAM VARTABED (Trabzonlu)
On beşinci asırda yaşamış bir Ermeni ruhanisidir. 1481 tarihinde rahib Mardiros tarafından yazılan bir Mezamir kitabının muhtıra kısmında, Fatih Sultan Mehmed’in, patriklik için onu İstanbul’a getirtmiş olduğu Apraham Vartabed’in münzevi hayatı patrikl...
Encyclopedia

APRAHAM PAŞA ERAMYAN
Osmanlı İmparatorluğunun son devri vezirlerinden zenginliği ile meşhur bir ermeni diplomatıdır; 1833 de İstanbulda doğddu; İstanbul sarraflarından Kevork Bey Eramyan’ın (1816-1900) oğludur, babası “Kara Kâhya” diye mâruf olup Kavalalı Mehmed Ali Paşa a...
Encyclopedia

APRAHAM TIBİR (Trakyalı)
On sekizinici asırda yaşıyan ve İstanbul’da faaliyeti bulunan bir Ermeni matbaacısıdır. Pederinin ismi Sarkis’dir. Matbaasını 1737 yılında tesis etmiştir. Mezkûr tarihten 1746 yılına kadar, umumiyetle dinî mevzulara müteâllik yedi eserin matbaasında ba...
Encyclopedia

APRAHAM (Rahib)
On sekizinci asır başlarında, Üsküdarda Surp Haç kilisesi civarındaki evini mektep haline koyarak Üsküdardaki Ermeni çocuklarını okutmağa teşebbüs etmiş bir Ermeni papazıdır. Hayatı hakkında başka bir kayda rastlanamadı.
Encyclopedia

APRAHAM (Hacı)
Geçen asır ortalarında Kumkapılı bir ermeni genci olub bir gece içkili halde uyur iken Makruhi adındaki geçimsiz, şerîre takımından karısı eliyle tutuşturulub yakılmak suretiyle öldürülmüştür. Hicrî 1280 ve miladî 1864 yılında olan bu vak’a İstanbulda ...
Encyclopedia

APRAHAM (Engürülü)
Aşağıdaki satırlar Kevork Pamukcuyanın İstanbul Ansiklopedisine tevdi ettiği makaaleden alınmıştır:
“İstanbulun Türkler tarafından fethini görmüş yegâne Ermeni tarihçisidir. 98 kıt’adan mürekkep bir İstanbul mersiyesinde Fetih hakkında şâyanı dikkat ma...
Encyclopedia

APRAHAM (Balatlı)
Üsküdar Surp Haç Kilisesinin ve aynı ismi taşıyan mektebin müessisi olan bir Ermeni râhibidir.. Pederinin ismi Kirkordur. Bir rivayete göre Samatyadaki Surp Kevork Kilisesinden Üsküdar’a geçmiştir. Takriben 1687 yılında mezkûr kiliseyi inşa etmiştir. M...
Encyclopedia

APOYEVMATİNİ
Akşamları çıkar rumca günlük gazete; ilk nüshası 12 temmuz 1921 de intişar etmiş, o tarihten beri intikasız devam etmiş, bu bakımdan rum gazeteciliğinde bir dönüm noktası olmuş, tiraj bakımından da daima başta bulunmuştur; İstanbulun ekalliyet gazetele...
Encyclopedia

APOSTOLOS ANDREAS
Fener Rum Patrikhânesinin organı haftalık gazete - mecmuadır; çarşanba günleri çıkar, ilk nüshası 23 haziran 1951 de 59X34 boyunda intişar etmiş, Vima Matbaasında basılmıştır. 10 kasım 1951 tarihinden itibaren de Patrikhanede kendi matbaasında 59X42 bo...
Encyclopedia

APOLLON FOTOĞRAFHANSİ
İstanbulun elli yıl kadar önceki tanınmış fotoğrafhanelerinden. Sahibi 1870 de İstanbul’da doğan, katolik rayalardan Aşil Samancı idi. Ressam ve dekoratör Yakob (Jacques) Samancı Efendinin oğlu olan Aşil, önce babasının yanında ressamlık ve dekorasyon ...
Encyclopedia

APOSTOLİDİSLER
Geçen asrın sonlarında Varnadan gelip İstanbulda yerleşmiş Yorgi, Atanas ve Simon adında üç kardeştir. İlk ikisi avukattır, Yorgi Atina, Atanas da Grenobl hukuk fakültelerinden mezun olmuşlar, kapitülâsyonlardan istifade ile İstanbulda hayli mühim dâvâ...
Encyclopedia

APOLA
İstanbulun tanınmış rum muharrirlerinden Theodoros Kavalieros Markuizos’un 1910-1922 yılları arasında neşrettiği rumca haftalık aktüalite mecmuasıdır. İlk sayısı 22 ağustosta intihar etmiştir, başlığının altında “az şeylerle fazla malûmat” yazılıdır, “...
Encyclopedia

APİKYAN (Ovsep Vartabed)
“Kandilli’nin münzevisi” adı ile maruf, Ermeni Katolik cemaatine mensup bir rûhanidir. Simon Kapamacıyan’ın 1932 yılı salnâmesinde rahib Eprem Abroyan mumaileyh hakkında şunları yazmaktadır:
“Kırk dört yıldan beri Kandilli’nin bir tepesinde kimsesiz ya...
Encyclopedia

APİKYAN İDAREHANESİ
İkinci Abdülhamid devrinde türlü sarrafiye işleriyle meşgul olur bir müessesedir ki, Bahçekapıda Taşhanın 60 numaları dairesinde idi. Müessese sahip ve ortaklarının bazı safdiller sırtından ve kapitülâsyonlardan istifade ile muazzam bir servet yaptıkla...
Encyclopedia

APİKYAN (Ohannes)
Matbaacı; 1860 sıralarında İzmirde doğmuş ve 1931 de İstanbul’da vefat etmiştir. Müderris İstepan Apikyan’ın oğludur. 1880 de İstanbul’da Bahriye Nezareti matbaasının müdürü olmuştur. 1895 yılında ise Yedikule Ermeni Hastahanesine müdür tayin edilmişti...
Encyclopedia

APİKYAN (Mihran Efendi )
Türk edebî çevrelerinde “Mihrî” mahlâsiyle tanınmış ve türkçe, arapça ve farsça lisanlarındaki vukufu ile maruf bir Ermeni müderris ve müelliftir. 1855 de Samatya’da doğmuş ve 1938 de yine İstanbul’da vefat etmiştir. Heretik Hoca’nın talebelerindendir....
Encyclopedia

APİKO
Hâneberduş külhânîler argosunda “şık”, “süslü”; misal: “— Şıkırdımın apikosuna biterim!”, “— Ulan yine apikosun?.. — Üniversiteye gidiyorum abi!..”. (B. : Üniversite).
Bu apikoluk, şıklık ve süslülük kendi aralarında tamamen hususî bir kıymet taşır; Ap...
Encyclopedia

APAK (İzzet Muhiddin)
Sporu, spor olarak seven ve yayan tam bir amatör, İstanbulun bütün spor kulüplerinin sempatisini kazanmış iyi ve tarafsız bir hakem, spor yazılariyle olduğu kadar da büyük İstanbul şehrinin hususiyetlerini tanıtan “İstanbul konuşuyor” başlıklı seri yaz...
376-400 / 992