1840 tarihine doğru doğmuş bir Sıbyan hocasıydı; adı Hüseyindir; kendisi de Arab değil Habeşi idi, ölümü Balkan Harbi sıralarındadır. Hasekide Taşteknelerin üstündeki kız mektebinde, 1880 yılı ile 1912 yılı arasında hocalık etmiş semtinin pek çok kızın...

Tulûat tiyatrolarında feeri denilen oyunlarda bir arab - şarklı tipinin değişmez kıyafetine verilmiş isimdir; fransızca “arabesque = arabesk” den bozma olacaktır; başda omuzlara kadar düşen kefiye, şâkûlî yollu kumaştan entâri, belde şal veya şal takli...

Eski İstanbul konaklarının bir hususiyetini teşkil eden simalardır; aşağıdaki satırlar, Sermed Muhtar Alusun İstanbul Ansiklopedisine verdiği notlardandır: “Otuz beş, kırk yıl evvel İstanbulda pek çok siyahî arab halayıklar vardı. En büyük konaklardan ...

Karagözde bir tiptir; “Yalova Sefâsı” oyununun sûretlerindendir; bu oyunda Hoppa Bey, Fattan Hanım, Tiryaki Fevzi Çelebi, Yahudi ve Bekri Mustafa ile beraber girmiştir; Karagözle konuşur, arab ağzı ile “Karagöz Efendi” der; Karagöz de: “Nasılsın bakalı...

Galata mahallelerindendir; 1934 Belediye şehir rehberi haritasında 130 numaralı mahalledir. Aşağıdaki notlar 1946 yılında tesbit edilmiştir: Sınırı, deniz, Galata Yenikapı Caddesinin bir kısmı, Tersane Caddesinin bir kısmı, Abdüsselâh sokağının bir kıs...

“Arabcamii Yeni Hamamı” ve “Perşembepazarı Hamamı” adlariyle de anılır; yaptıran meşhur börekçi Hacı Hasan Beydir ki, İstanbulun en yeni hamamlarından biridir denilse yeridir, yapı tarihi 1889 - 1890 arasında olacaktır. Kapıları Nâfe sokağı üzerinde bi...

1223 Cemaziyelâhırının son günü (M. 1808) dilenci kıyafetinde bir arab Sadrazam Alemdar Mustafa Paşanın huzuruna çıkarak mahrem maruzat olduğunu söyler ve paşanın kulağına: “Yeniçeriler ulûfe almağa sarayı hümayuna giderken alesseher Paşakapısına gelip...

Küçükpazarda Yavuzsinan mahallesi sokaklarındandır; Atlamataşı ve Küçükpazar Caddeleri kavşağı ile Sağrıcılar Sokağı arasında uzanır. Cadde tarafından yüründüğüne göre, kaba taş döşeli, bozuk, veya kaldırımlı ve iki araba rahat geçebilecek kadar genişt...

Galatanın en büyük camilerinden biri olan Arab Camii birçok bakımlardan gayet mühim bir bina olmasına rağmen uzun zaman ciddî bir surette tetkik edilmemiş ve burası hakkında esaslı bir neşriyatta bulunulmamıştır. Umumiyet itibariyle ekseri kitaplarda o...

1940 yılı ekim ayının 27 nci günü akşamı, Arab Camii civarındaki çarşılı ve esnafı fevkalâde heyecan ve teessüre düşürmüş, gazetelerde geniş yerler almış bir cinayettir; seyyar börekçi Ahmet Tezel adında bir adamın yeğeni, on dört on beş yaşlarında ve ...

Galatada Arabcamii mahallesinde, Arabcamiinin arkasına düşer; bu mahalle ile Emekyamez mahallesinin sınırında bulunan Abdüsselâh sokağı üzerinde, kaba taş döşeli, bozuk, gün görmez, iğri büğrü ve uzunca bir çıkmazdır. Birbirine bitişik ahşab evleri har...

İstanbul limanı vapurları arasında, kara nakil vasıtalarını deniz aşırtarak geçiren vapurlara verilmiş isimlerdir. Araba vapurunun başı kıçı yoktur, iki ucu kesik kara nakil vasıtalarının gemiye alınması için kalkar iner birer köprü ile mücehhezdir. ka...

İstanbulun içinde kayıtsız şartsız, binek ve yük arabası tefrik edilmeden mutlak araba yasağı bir defa, ağır bir sinir hastası olan Sultan İbrahim zamanında hicrî 1057, milâdî 1647 yılında ilân edilmiş ve bu hükümdarın tahttan indirildiği tarihe kadar ...

Ne kadar hazin bir hakikattir ki millî kütüphanemizde bütün safhalariyle bir Basın = Matbuat tarihimiz yoktur. Bu tarihi tedvin edebilecek neslin güzideleri de âhirete göçmüşlerdir. Bundan sonra hangi himmet sahibinin ne yapabileceği bilinemez. Bu azam...

Recâîzâde Mahmud Ekrem Beyin romanı, edebiyatımızda ilk realist roman cereyanı üstadın bu eser ile başlamıştır. Yazılması 28 Ekim 1889 da bitmiş, Servetifünun mecmuasında tefrika edildikten sonra kitab hâlinde 1895 ve 1940 da iki defa basılmıştır. 1870...

On altıncı asır sonlarında bir rezâlet vak’asına sahne olmuş bir yalıdır; yeri kesin olarak tesbit edilemedi. Kahramanı Kraliçe Elisabeth’in İstanbula gönderdiği bir İngiliz elçisi olan rezâlet vak’asını nakleden vesikada, ki İstanbuldaki Başvekâlet Ar...

Yarım asır kadar evvel, eski Ramazanlarda, büyük şehrin başlıca hususiyetlerinden biri idi. (B. : Akşam piyasaları) Ahmet Rasim bu araba piyasalarını şöyle naklediyor: “1296, 1300 hattâ 1305 tarihlerinde (1880, 1884, 1889), Ramazan ile Kandillerde başl...

Türkçe şiirler yazmış olan bir Ermeni şairidir. Müteveffa İstepan Gurdiyan (1865-1944), 1935 yılı Yedikule Ermeni Hastahanesinin salnamesinde kaleme aldığı bir yazıda bu zat hakkında şunları yazmaktadır: “Mihran Bidar Arabacıyan Fuzulî ile çok meşgul o...

Eski bir İstanbul masalıdır; ilk defa on sekizinci asrın namlı meddahlarından Sükkerî Salih Çelebiden dinlenmiştir, sanatkârın, zamanında olmuş bir vak’ayı süsleyerek bir masal yapmış olması da muhtemeldir. Arabacı Deli Veysel on altı on yedi yaşında, ...

Ayvansarayda, Loncanın üstünde, Yatağan hamamı sokağındadır; bir tek hamamdır; Yatağan hamamı adiyle de anılır. Bu satırların yazıldığı sırada 1938 denberi kapalı, bir dokuma atölyesi haline konulmuş, bu atölye de faaliyetini tatil etmiş bulunuyordu. H...

Büyükçarşı sokaklarından Ağa Sokağı ile; Keseciler Caddesi, Sandal Bedesteni ve Mahfazacılar sokaklarının kesiştikleri üç yol ağzı arasında uzanır. Bir araba iki yayayı alabilecek genişlikte taş yolun iki tarafında yirmi küsur ermeni mücevherat ve kuyu...

1934 Belediye şehir rehberine göre, Samatya nahiyesinin mahallelerinden ve yine bu rehberde 11 numaralı haritada 66 numaralı mahalle; Canbaziye, Alifakih, Kocamustafapaşa, Davutpaşa, Seyidömer, Uzunyusuf mahalleleri ile çevrilmiştir; sınırını teşkil ed...

İstanbulun mescide çevrilen eski Bizans kiliselerinden biri olan Arabacı Bayazıd mescidinin solunda (Silivrikapısı istikametinde gidildiği takdirde) bulunması icabeder. Hadikatül Cevamie göre Silivrikapısı civarında olan bu kilise, mezarının nerede old...

Hicrî 1201 Milâdî 1786 Rus seferi başında, Serdârı Ekrem Yusuf Paşa, Orduyu Hümâyunun sefer hazırlığını tamamlamadan Edirneye hareket etmiş, vasıtasızlık yüzünden hazine sandıklarını ve Sancağı Şerife mahsus olan toprakları Davudpaşa kışlasında bırakmı...