401-425 / 992
Ansiklopedi

APARAK
On yedinci asır ortalarında, büyük şehrin namlı bir seyyar helvacı ve pidecisi olan bir Arabdır. Lâkabının, arab ağzı çetrefil bir sözünden kaldığı, yahut “Akarab” ın halk ağzında bozulmuş şekli olduğu tahmin edilebilir. Gayet şişman bir adam imiş, ara...
Ansiklopedi

APA OFSET BASIMEVİ
İkinci Cihan Harbi başlangıcına kadar ressamlık, ofset kalıpçılığı ve klişecilik yapan Mazhar Apa Ofset baskı işlerinin memleketimizde taş baskısından daha ileri gidemediğini üzülerek görmüş ve Ahmet İhsan Tokgözlü’nün yaşlandığı bir devirde muattal du...
Ansiklopedi

APA (Mazhar)
Ressam ve klişeci; Mazhar Apa kilişe atölyesi sahibi; 1905 de Piriştine’de doğdu, İlmiyeye mensup olan babası Mehmed Rüşdi Efendi ile “Seksen beşler” diye maruf bir aileye mensup olan anası Gülşah hanım da aslen Piriştine’eli idiler; ki ana tarafının l...
Ansiklopedi

ANVILLE (Jean-Baptiste Bourguignon d’)
Tanınmış Fransız coğrafyalarından olan Jean-Baptiste Bourguignon d’Anville (Jan-Batist Burginyon d’Anvil) iki asır kadar evvel İstanbula karşı âlâkayı uyandırmağa çalışmış bir âlimdir.
1697 de doğan D’Anville, daha henüz pek genç yaşında, coğrafya ilmi...
Ansiklopedi

ANTUVANET (Madam)
Geçen asır sonlarında, Beyoğlunda Yeniçarşıda oturur bir ebedir; (H. 1256) 1840 da Ceridei Havadis’te çıkan ilânlarında, Fransada Monpeliye şehrindeki ebe mektebinde terbiye edilmiş olup bu şehrin tıbbiye meclisinde imtihan edilerek diploma almış olduğ...
Ansiklopedi

ANTUVAN (Rahib)
Geçen asır sonlarında Pangaltıda oturur bir Katolik papazıyla. Hayatının son yıllarında saçları omuzlarında, uzun boylu, iskelet denilecek kadar kuru bir adamdı. Yaz ve kış baş açık, yalın ayağına geçirdiği tahta bir sandal ile gezerdi.
Sekiz on odalı ...
Ansiklopedi

ANTRANİK (Hakkâk)
İkinci Abdülhamid devrinde resimli gazetelere, mecmualara, bazı kitaplara şimşir üzerine klişeler oymuş, matbuat âlemine büyük hizmetler görmüş bir ermeni sanatkârdır. Ne kadar yazıktır ki, hayatı hakkında mulûmat edinilemedi.
Sermed Muhtar Alus
Ansiklopedi

ANTOİNE (André)
Fransız Aktörü, tiyatro adamı; İstanbul Şehirtiyatrosunun temeli olan Darülbedyiin ilk teşkilâtını yapan ve İstanbulda maalesef faaliyetine devam edememiş bir Tiyatro Mektep - Akademisini açan sanatkâr idareci: 1857 de Limojda doğdu; dokuz yaşında öksü...
Ansiklopedi

ANTON KRETO
Hicrî 1111 (M. 1699) tarihli bir divanı hümâyun kaydına göre, on sekizinci asrın namlı cerrahlarından; dükkânı (muayenehane - ameliyathanesi, belki ikametgâhı) Halıcılar köşkünde idi. Hayatı hakkında başka bir kayda rastlanamadı.
Bbil. : AR, Oniki.
Ansiklopedi

ANTİN
İstanbul hâneberduşlar argosunda kötü kadın, orospu.
Bibl. : Ferid Develioğlu, Türk Argosu.
Ansiklopedi

ANTİMOS VI (Kutaliyanos)
Fener Rum Ortodoks Patriklerinin iki yüz kırk sekizincisi; 4 birincikânun 1845 de Çeşme Metropolitliğinden Patrikliğe gelmiştir. Mükemmel tahsil görmüş, faal ve muktedir bir zat idi. Üç sene 6 ay bu makamda kaldıktan sonra 18 birinciteşrin 1848 tarihin...
Ansiklopedi

ANTİMOS V
Fener Rum Ortodoks Patriklerinin iki yüz kırk beşincisi; aslen Silivrinin Yeniköyünden olan bu zat Filibe ve İzmit Metropolitiklerinde bulunmuş, 1841 de Patrik Grigori tarafından Terkos Metropolitliğine getirilmiştir, aynı yıl içinde, Patrik intihap ed...
Ansiklopedi

ANTİMOS IV
Fener Rum Ortodoks Patriklerinin iki yüz kırk dördüncüsü; aslen İstanbullu olan bu zat 1840 da İznik Metropolitliğinden Patrikliğe gelmiştir. Hilm ve mülâyimeti ile meşhur olan Dördüncü Antimos, bu makamda ancak 14 ay kalabilmiş, 6 Mayıs 1841 tarihinde...
Ansiklopedi

ANTİMOS III (İyi)
Fener Rum Ortodoks Patriklerinin iki yüz otuz sekizincisi: İzmir ve Kadıköy Metropolitliklerinde bulunmuş, 30 temmuz 1822 de Patrik seçilmiş, 9 temmuz 1824 e kadar iki yıl Patriklik etmiştir. Aslı Moralı idi; gerçi tahsili mahdut ise de “İyi” lâkabını ...
Ansiklopedi

ANTİMOS II
Fener Rum Ortodoks Patriklerinin yüz seksen dokuzuncusu; 1623 senesinde Patrik seçilmiştir. İntihabından evvel Edirne Metropolidi idi; Patrik intihabından sonra Sensinod Meclisinin karariyle Amasya Metropolidi Grigoriyi azl ve aforoz etmiştir. Patrikli...
Ansiklopedi

ANTİKA TALYAN
Tulûat tiyatrolarında kullanılan tâbirlerden; oyun komedi - dram olup da sahne bir kont veya baron şatosunu tasvir ediyorsa o kont, baron, ahbapları, uşakları Antika Talyan adı verilen kıyafete girerlerdi: Sırtta dapdaracık, bazan arka eteği çifte kuyr...
Ansiklopedi

ANTİKA, ANTİKA EŞYA, ANTİKACILIK, ANTİKACILAR
Bir memleket ve millet adına bağlanmadan, eski çağların yadigârları, sanat eserleri, bunların arasında ayrıca altın, gümüş ve mücevher ile de kıymetlenmiş eşya İstanbulun servet sahipleri tarafından daimâ rağbetle aranmıştır, baha biçilmez kolleksiyonl...
Ansiklopedi

ANTİKA
İstanbul argosunda nevi şahsına mahsus, garip, tuhaf, acâip, ekseriya aksi, münasebetsiz, inatçı, huysuz adam; Hemen daima tezyif için kullanılır: “Antikanın biridir!”, Boş ver antikaya”, “Antikayı başıma sarma...”
Bibl. : Ferid Deviloğlu, Türk Argosu.
Ansiklopedi

ANTALYA UMUMÎ NAKLİYAT T.A.Ş.
Merkezi İstanbulda Sirkecide Antalya Hanında olup, hâlen bütün dünya ile münasebetler kurmuş ve Türkiyenin her yerinde Şûbe, Büro, Acente ve Muhabirler ile teşkilâtlanmış ve Nakliyecilik branşına dahil bilûmum hizmet ve icapları her bakımdan iştigal me...
Ansiklopedi

ANO KATO
Asrımız başında intişar etmiş bir rum mizah mecmuasıdır; müessisi ve mesul müdürü Gemlikli Hıristaki Deligâvuris’dir; ilk sayısı 11 eylûl 1911 de intişar etmiştir. Rumca Ano - Kato “Aşağı Yukarı” demektir; cumartesi günleri 20X29 eb’adında sekiz sayfal...
Ansiklopedi

AN MİM ÂMED, AN TI ÂMED
Acemioğlanların ana sicil kütüğünde kullanılan iki tâbirdir. Âmed, farsca “gelmek” mânâsınadır; “mim” Türk - Arab alfabesinde “M” karşılığı olan harf, “tı” da yine o alfabede “T” karşılığı olan harf ki bazan “D” gibi okunurdu; Anadolu ismindeki “d” de ...
Ansiklopedi

ANKAYİ BAHRÎ KALYONU
On sekizinci asır ortalarında Türk donanmasının en büyük ve güzel gemisi idi; güzel gemiye karşı alâka ve sevgisi ananevî hususiyetlerinden biri olmuş İstanbulluların da göz bebeği bir tekne idi; öylesine ki, denizciliğe ait hemen bütün merasiminde, An...
Ansiklopedi

ANLAMAK
İstanbul argosunda başkasının elindekinden faydalanma, pay isteme mânâsında kullanılır. “Geceki vurgundan anlayalım...”, “Mangiz tutuyorsan anlayalım..”.
Bibl. : Ferid Develioğlu, Türk Argosu.
Ansiklopedi

ANKARA KONYA HANI
Eminönü merkez nâhiyesinde Hobyar Mahallesinde Âşirefendi Caddesi ile Fındıkçıremzi Sokağı kavuşağı köşesinde üç katlı, 30 odalı, asansörlü bir handır; kâgir yapı olup kapının Âşirefendi Caddesindedir. Hanın geniş medhalinde her iki yanda altı kazmirci...
401-425 / 992